Bridge Operations - Rotterdam Maritime Capital of Europe Credit: Sharper

Het kon zo niet langer, vond Jan van de Wouw een jaar of drie geleden. ‘In andere sectoren is digitalisering inmiddels common practice, maar wij waren hier nog steeds niet heel actief mee bezig. Terwijl schepen en equipment met bakken data aan boord de wereld rond varen. Om relevant te blijven, moet je daar iets mee doen.’

Lees meer over digitalisering in de Rotterdamse regio.

Met die boodschap stapte hij naar het management van scheeps- en equipmentbouwer Royal IHC, waar hij inmiddels twaalf jaar werkzaam is in verschillende functies. ‘We moeten wel’, zei hij. ‘Een fysiek schip, zonder digitale services, wordt steeds minder waardevol.’

Verandering van koers

Royal IHC werkt met ruim drieduizend specialisten aan maritieme oplossingen en is de grootste leverancier van baggerschepen en -equipment ter wereld. Maar op termijn zou naast de hardware nog weleens een andere levering van belang kunnen worden voor het bedrijf uit Kinderdijk. ‘De digitale levering is straks minstens zo essentieel’, zegt Jan. ‘Daarmee blijven we ook na de verkoop waarde toevoegen. En verandert onze businessstrategie. Een aantal jaar geleden zwaaiden we een schip uit en hoopten we er niets meer van te horen. Nu blijven we de volledige lifecycle, een periode van zo’n dertig jaar, bij het schip betrokken.’

Hardware essentieel

‘Zo drastisch als bij kranten of muziek is het hier niet’, relativeert Jan. ‘Daar heeft digitalisering de kernbusiness aangetast. Bij ons blijft hardware essentieel, maar zonder digitale services wordt het steeds moeilijker om alle waarde uit het schip te halen.’ Nu al verwachten kopers dat een schip standaard wordt geleverd met een 3D-constructiemodel en predictive maintenance tools die voorspellen wanneer een onderdeel aan onderhoud of vervanging toe is. ‘Alleen een fysiek schip, dat accepteert de klant niet meer.’

Connected vessels

De opkomst van het internet of things (IoT) vormt een belangrijke drijfveer voor de koerswijziging. Jan vertelt er enthousiast over. ‘Met connected vessel tools verbinden we onze schepen met het internet: sensoren aan boord sturen informatie naar het digitale klantportaal. Daarmee zie je vanaf je smartphone in real time waar schepen zich bevinden en wat er aan boord gebeurt.’ Onderhoudsspecialisten van Royal IHC hebben ook toegang tot de data. ‘Die analyseren we, om op basis daarvan tijdig onderhoudsservice te verlenen en klanten te adviseren over efficiënter gebruik van de apparatuur. En we optimaliseren onze producten op basis van de data-analyses.’

“Wil je relevant blijven, dan kun je er niet omheen: digitalisering is here to stay.”
Jan van de Wouw

Relevant blijven

Vanuit zijn persoonlijke interesse volgt Jan de technologische ontwikkelingen in andere branches. ‘Banken en verzekeraars lopen mijlenver voor op het gebied van digitalisering; de retail verzamelt al jarenlang klantgegevens en auto’s met internetverbinding zijn inmiddels vanzelfsprekend. Dat geldt niet voor schepen. Daar wil ik verandering in brengen.’ Die ambitie komt ook voort uit zijn kennis van de internationale markt. ‘Als we niets doen, worden we ingehaald door Azië, met name China. Het is noodzakelijk om te digitaliseren, net zoals we wel moeten kijken naar manieren om emissieloos te varen. Je kunt er niet omheen: digitalisering is here to stay.’

Samenwerking met klant

De grootste interne verandering in werkwijze betreft de ideeënfase. ‘Voorheen gingen we in onze eigen keuken iets roeren en presenteerden we trots het resultaat aan de klant’, vertelt Jan. ‘Tegenwoordig genereer je ideeën samen met de stakeholders: klanten en partners. We vragen wat ze dagelijks meemaken en waar ze tegenaan lopen. Dat levert veel waardevollere ideeën op. Een DevOps of leanmanager brengt tenslotte geen weken door op een schip of project.’

“De technologie zelf werkt wel. Je eigen ideeën vormen de limiet.”
Jan van de Wouw
Lees meer over de energietransitie in de Rotterdamse regio.

Creativiteit en technisch inzicht

Een tweede verandering komt verrassend genoeg door de toegankelijkheid van nieuwe technologieën. Jan: ‘Vroeger had je miljoenen euro’s nodig om die aan te schaffen. Nu zijn ze betaalbaar en eenvoudig uit te proberen. De bottleneck zit ‘m in je creativiteit, technisch inzicht en vaardigheden. Je moet de mogelijkheden van de techniek snappen. Want de technologie zelf werkt wel. Je eigen ideeën, die vormen de limiet.’

Nieuw talent aantrekken

Voor de nieuwe strategie is aanwas van talent nodig, volgens Jan bij uitstek de grootste uitdaging van de sector. ‘IT’ers hebben de banen voor het uitkiezen. Ja, dan kies je niet snel voor een plaats als Papendrecht of Kinderdijk, waar de meeste maritieme bedrijven zijn gevestigd.’ Zonde, vindt hij, want juist in de maritieme sector kun je als IT’er het verschil maken. ‘Je voegt hier echt iets toe.’

CEO meekrijgen

Een andere manier om de digitalisering in de sector te versnellen, ziet Jan in het intensiveren van interne samenwerkingen. ‘Wil je digitalisering op de agenda krijgen en daar impact mee maken, dan moet je de CEO meekrijgen. Laat zien wat je van plan bent en wat de klant daarvan merkt. Dan krijg je budgetten vrij en creëer je verandering. En een cultuur waarin ruimte is voor innovatie.’

Betrokkenheid loont

Vervolgens is betrokkenheid van stakeholders essentieel. ‘Betrek klanten en scheepsbouwers bij design- en ontwikkelsessies, laat ze meetesten, input leveren en nieuwe functionaliteiten bedenken’, adviseert Jan. ‘Dan ontstaat er positieve energie: iedereen voelt zich gehoord. Die betrokkenheid kost natuurlijk tijd, maar resulteert uiteindelijk in een betere integratie van de innovatie. Daarmee verdient de tijdsinvestering zich dubbel en dwars terug.’

Zelfvarende schepen

De koerswijziging mag dan traag verlopen, Jan verwacht veel van de nabije toekomst. ‘Over een jaar of tien zijn er minder mensen aan boord van een schip. We varen dan meer remote, met elektrische en zelfvarende schepen: een stuk duurzamer én veiliger voor de klant.’ En die klant, dat is waar Jan het allemaal voor doet. ‘De crux zit ‘m in de vraag: hoe creëer je waarde uit digitalisering? Daarin onderscheiden onze innovaties zich van hobbyprojecten.’

‘We doen het om klanten op lange termijn blij te maken. Zelfs als ze niet precies weten wat ze zoeken. Wat dat betreft is digitalisering in onze sector net als met de iPhone: mensen wisten niet dat ze er een nodig hadden, tot ’ie er was.’

Bron: Maritime Delta